De meeste, of nou ja bijna alle, wijngebieden in Sicilië bevinden zich, óf aan de oostkust, óf aan de westkust van het eiland. En zoals dat meestal het geval is, zeker in de wondere wereld van wijn, zijn er natuurlijk altijd uitzonderingen. Wijnhuis Feudo Montoni is zo’n uitzondering. Erik schreef voor ‘We run on wine‘ een mooi stuk over dit wijnhuis
Een (klein) stukje geschiedenis
Wijnhuis Feudo Montoni bevindt zich in het hart van Sicilië. Omringt door graanvelden is het wijnhuis gevestigd in een authentieke “Baglio” (een soort kruising tussen een boerenhoeve en een landhuis). Deze Baglio is in 1469 gebouwd en sindsdien wordt er ook al wijn gemaakt. Sinds eind 1800 is Feudo Montoni in handen van de familie Sireci. Rosario Sireci, de grootvader van de huidige eigenaar, zag de potentie van het wijngoed en werd verliefd op de wijnen van de inheemse druivensoorten; Perricone, Nero d’Avola en Cataratto die er al jaren op het land groeiden.
In de jaren 60 nam de zoon van Rosario Sireci het stokje over en moderniseerde de kelder. Ook selecteerde hij de beste wijngaarden en plantte hij nieuwe wijngaarden aan. De afgelopen 30 jaar is Fabio Sireci degene die aan het roer staat van Feudo Montoni, en hier het werk van zijn vader en grootvader met veel passie en respect voor de natuur voort zet.
(Linker foto: Rosario Sireci. Middelste foto: Elio Sireci & zoon. Rechter foto: huidige eigenaar en wijnmaker Fabio Sireci)
Graan als bescherming
Nou hoor ik je denken: “het hart van Sicilië? maar daar is het toch veel te heet om echt top wijnen te maken?”. En in veel gevallen klopt dat ook. Tenzij je, zoals Feudo Montoni, door de ligging van de wijngaarden en de omgeving een uniek microklimaat hebt.
De wijngaarden liggen op 500-700 meter hoogte. Door deze hoge ligging wordt het effect van de hitte beperkt en koelen de druiven ’s avonds ook goed af. Hierdoor is het alcoholgehalte van de wijnen niet te hoog en is er een mooie concentratie en zuurgraad.
Daarnaast zorgen de omringende heuvels met graanvelden voor beschutting, waardoor de druifluis (of “Phylloxera”; een luis die in de 19e eeuw bijna overal ter wereld gigantische schade aan de druivenstokken, en dus de wijnwereld, heeft aangebracht) hier nooit heeft kunnen toeslaan. Oftewel de wijnen van Feudo Montoni zijn pre-phylloxera!
De vallei waarin Feudo Montoni is gevestigd heeft een noord-zuid ligging, waardoor de wind door de wijngaarden kan waaien en ervoor zorgt dat er ook weinig kans is op rotting of andere schimmels.
Wijngaarden van Feudo Montoni met de omringende heuvels met graanvelden
Slapen in de wijnkelder
De wijnbouw bij Feudo Montoni is volledig biologisch en vrijwel ook biodynamisch. Hierbij wordt er met zeer veel respect voor de natuur gewerkt. Er wordt zo min mogelijk zwavel gebruikt en er wordt geen gebruik gemaakt van insecticiden of andere pesticiden. Alles wordt op een zo natuurlijk mogelijke wijze gedaan. Zo staan er bijvoorbeeld bloemen tussen de rijen wijnstokken gepland om insecten aan te trekken, die eventuele luizen of andere boosdoeners op eten.
Wijnmaker Fabio Sireci heeft een echte “hands-on-mentaliteit”. Zo is hij bij alle stappen in het proces, van de wijngaard tot in de kelder betrokken. Zo weet ik uit betrouwbare bron, dat de wijnmaker tijdens het fermentatie proces in zijn wijnkelder slaapt om alles tot in detail in de gaten te houden.
De wijnen
Fabio heeft ervaring opgedaan in de Bourgogne-streek en hij ziet ook gelijkenissen met de Bourgogne en zijn wijngaarden. Ook hier is de samenstelling van de grond namelijk om de 20 meter anders en geeft dit de wijnen hun eigen karakter. Feudo Montoni maakt verschillende wijnen van de druivenrassen; Nero d’Avola (waaronder de zéér bijzondere “Vrucara”), Perricone, Nerello Mascalese, Grillo, Cataratto en Inzolia.
Ik zal hieronder wat uitgebreider de wijnen van de Grillo en de Perricone bespreken, maar wil toch ook even iets over de “Vrucara” vertellen. Deze wijn komt namelijk van een uitzonderlijke wijngaard waar al 600 jaar een zeer bijzondere, unieke en zeldzame kloon van de Nero d’Avola staat. Er is ooit door het wijnhuis geprobeerd de wijn, met exact dezelfde druif op een andere locatie van het landgoed na te maken, maar dit gaf toch niet dezelfde kenmerken die de wijn heeft. De “Vrucara” is dus echt gebonden aan zijn eigen stek en laat zich niet kopiëren.
Feudo Montoni Grillo Della Timpa
De inheemse druif Grillo kom je tegenwoordig wel vaker tegen in de verschillende wijnwinkels. Ik heb zelfs in de supermarkt wel eens een “Grillo-wijn” gezien. Maar wat ik (nog) niet wist, is dat de druif een kruising is van, een andere inheemse Siciliaanse druif, de Cataratto en de, wat bekendere, Muscat druif.
In de “Grillo Della Timpa” proef je de muscat in de verte ook daadwerkelijk terug, iets wat ik tot nu toe nog met geen enkele Grillo-wijn heb gehad!
“Timpa” is de naam van de wijngaard of cru, waar de druiven voor deze wijn groeien. Het is een Siciliaans woord en betekend “steile helling”. De wijngaarden doen hun naam eer aan, ze hebben namelijk een steigingspercentage van 70%. Mede door deze steile hellingen, worden de druiven met de hand geplukt. Hierna fermenteren ze in grote cementen bakken en rijpt de wijn nog eens “sur lie” voor 6 maanden.
“Sur lie houdt in dat de wijn heeft gerijpt op de “lie”, oftewel de droesem of gist. Dit geeft de wijn een vollere, en complexere smaak. Het wordt bij de productie van Champagne veelvuldig gebruikt en ook bij het maken van bier.”
De wijn is strogeel van kleur en als je, je neus in het glas hangt ruik je aroma’s van perzik en abrikoos. Maar ook heeft de wijn wat bloemige en kruidige tonen. Als je hem proeft is het eerste wat opvalt, de mooie, frisse zuren en het bittertje wat de wijn heel spannend maakt. De afdronk is zacht en lang en heeft die typische “Muscat-smaak”.
Vergeet die supermarkt-Grillo, dit is “ff” een paar stappen hoger kwa niveau. Ok, de prijs is er ook wel naar, maar hij is het helemaal waard. (€ 14,99)
Feudo Montoni Perricone Del Core
Ook de Perricone groeit al 100en jaren op het landgoed, en is een echte inheemse druif. Hij is ook een stuk onbekender dan bijvoorbeeld de Grillo of de Nero d’Avola. Ik had er zelf nog nooit van gehoord (dat zegt natuurlijk niet alles, maar goed). Na een kort onderzoekje (lees: “ik heb even gegoogled”) kan ik je vertellen dat het een zeldzaam blauw druiven ras is, met een donkere schil die vaak stevige wijnen geeft. De herkomst van de druif is onbekend, maar er zijn sporen die leiden naar de flanken van de Vesuvius. Ook zijn er theorieën dat de druif verwant is aan de Sangiovese. Maar goed zoal ik al beschreef, niemand weet het zeker.
De Feudo Montoni Perricone Del Core, heeft het “Del Core” deel in de naam ook te danken aan de naam van de wijngaard. Core betekend namelijk “hart”, en van bovenaf gezien heeft de wijngaard ook de vorm van een hart. Romantisch toch? Leuk voor Valentijnsdag ofzo.
De druiven voor deze wijn worden met de hand geplukt en wordt, net als de Grillo, in grote cementen bakken gefermenteerd. De wijn rijpt nog 8 maanden in deze bakken, of cuves zoals ze eigenlijk heten. Hierna rijpt de wijn nog eens 3 maanden in eikenhouten vaten, en ook nog eens 3 maanden in de fles, voordat hij op de markt komt.
De wijn is robijnrood van kleur en ruikt naar rijp rood fruit en pruimen. Maar ook zoethout en cacao. Het is een robuuste maar toch zachte, volle rode wijn met ronde tannines. De rijpe fruit tonen, de cacao en het zoethout zijn ook goed terug te vinden in de smaak. De afdronk is vol en lang. Voor dit glas ga je gewoon even lekker zitten. (€ 20,99)
Zonder hulp is het bijna onmogelijk om het afgelegen wijngoed te vinden. Nergens wordt aangegeven hoe je er moet komen en zelfs bij de Baglio staan geen borden. Gelukkig hebben de wijnen hun weg wel in de wereld gevonden. Want ondanks je bij het gebied, op het eerste gezicht, misschien niet meteen aan top wijnen denkt, kunnen de wijnen van Fabio Sireci zich absoluut meten met de grootste wijnen op aarde.
De hele maand April is de Grillo della Timpa wijn van de maand bij Barrels to Bottles.
